JARNUSZKIEWICZ JERZY Mały Powstaniec

Profesor Jerzy Jarnuszkiewicz (1919-2005) - to jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy drugiej połowy XX wieku, nauczyciel kilku pokoleń artystów. W swoim dorobku ma zarówno projekty związane z odbudową kraju i socrealizmem, okresem odwilży, fascynacją formami nowoczesnymi i geometrycznymi oraz tematyką religijną.

Pierwszym ważnym i jednocześnie najbardziej popularnym dziełem w dorobku Jerzego Jarnuszkiewicza jest pomnik "Małego Powstańca". Zaprojektowany jako mała figurka jeszcze w czasie studiów w 1946 roku, stanął w postaci pomnika na warszawskiej Starówce 1 października 1983 – w trakcie obchodów 15-lecia nadania Chorągwi Warszawskiej ZHP im. Bohaterów Warszawy. Blisko 1,5 metrową postać kilkuletniego chłopca w za dużej panterce, butach i hełmie oraz z przewieszonym przez ramię karabinem ustawiono przy murze obronnym na Podwalu.

źródło opisu: https://culture.pl/pl/artykul/jerzy-jarnuszkiewicz-autor-malego-powstanca

---------------------------------------------------------------------------------

"Mały powstaniec" lub "Dziecko - bohater"
- rzeźba, odlew z brązu
- autor : Jerzy Jarnuszkiewicz, według jego projektu - Jan Małeta
- odlewnik : Władysław Miecznik
- data powstania : 1946 - 1978

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mamy przed sobą rzeźbę znaną pod nazwą "Mały powstaniec" lub "Dziecko - bohater".

Kilkuletni chłopiec o twarzy pięknego urwisa.
w za dużym hełmie z orzełkiem, za dużych butach - z karabinem maszynowym...
ta praca jest doskonałym przykładem rzeźby - symbolu, który nie pozwala nam zapomnieć...

To odlew z brązu, czyli z uprzednio przygotowanej formy,
jest dobrze cyzelowany - poddany artystycznej obróbce, wykończeniu.

Bardzo dobry stan zachowania.

Rzeźba jest z tyłu sygnowana : J. Małeta (Jan Małeta)
Została odlana z brązu przez Władysława Miecznika.

W tej rzeźbie zbiega się kilka ważnych nazwisk i trudności, które na koniec musiał rozstrzygnąć sąd.
 
I musimy zgodnie z sentencją sądu w 1979 roku tę pracę  przedstawić jako
dzieło według rzeźby Jerzego Jarnuszkiewicza, która pierwotnie powstała w 1946 roku i zyskała wyróżnienie.

Sąd uznał autorstwo Jerzego Jarnuszkiewicza,
a Janowi Małecie i Władysławowi Miecznikowi zarzucił zainspirowanie się jego twórczością.

Przez wiele lat "Mały powstaniec" był znany z dość licznych kopii rozprowadzanych przez pracownię
Władysława Miecznika.

Tak było do 1979 roku, kiedy to sąd rozstrzygnął sprawę
i od tamtej pory nie pojawiały się już odlewy sygnowane ; J. Małeta.

Zatem nasz egzemplarz zatem powstał  w okresie 1946 - 1979.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Czyli jak to w życiu często bywa to dzieło z jednej strony oczywiste - symbol Powstania warszawskiego.
Z drugiej strony to efekt pracy jak to podkreślił sąd artystów zasługujących na najwyższy szacunek, bo
i Jerzy Jarnuszkiewicz i Jan Małeta,
a także Władysław Miecznik - odlewnik, który wprowadził do obrotu tę rzeźbę mieli swoje artystyczne zasługi.
Wszyscy byli utalentowani i znacznie przysłużyli się kulturze polskiej.

Można wspomnieć jeszcze o dwóch innych artystach, którzy inspirowali się później twórczością Jarnuszkiewicza
i sięgnęli po motyw małego powstańca :
Edward Piwowarski oraz Ferdynand Jarocha.

Może to pomysł na małą kolekcję ?

Tak na marginesie 
mamy tu do czynienia z przedstawieniem o charakterze vanitas - czyli przemijalności,
W sztuce i kulturze od wieków występujących pod postacią dziecka bawiącego się czaszką..
 
Nasz rzeźbiarz zderzając niewinność dziecka z atrybutami śmierci,
podjął ten wątek w bardzo nowoczesny sposób, osadzając go w XX wiecznym kontekście.