BLAKE WILLIAM Małżeństwo Nieba i Piekła

Niewątpliwie największy spośród utworów Williama Blake'a, osiemnastowiecznego poety, rytownika, myśliciela i mistyka - dzieło zarówno najczęściej cytowane, jak i o największej sile oddziaływania.

„ZAŚLUBINY NIEBA I PIEKŁA” (Mariage of Heaven and Hell, 1790). Dzieło dydaktyczno-prorocze i wizjonerskie. Zbiór liryków, łączący wypowiedzi poetyckie ze szkicem filozoficznym i medytacją teologiczną. Zarys opracowywanego mozolnie systemu filozoficznego. Nie jest to utwór łatwy, w pewnym stopniu hermetyczny, odwołujący się do swoistej symboliki. We wstępnym argumencie poeta za pośrednictwem metaforyki biblijnej poczyna Biblię czytać na opak, poszukując odpowiedzi na pytanie, którędy wiodą ścieżki duchowej wolności. Polemizuje z tezami szwedzkiego mistyka Emanuela Swedenborga (1688-1772). Inaczej niż jego adwersarz, nie podąża do Nieba, by rozmawiać z aniołami, ale zmierza do Piekła, na spotkanie z Szatanem. W Piekle “raduje się rozkoszami Geniuszu”, poznając przysłowia piekielne, czyli drogowskazy wiodące do prawdy. Przysłowia te przypominają złote myśli, np. “głupiec widzi inne drzewa niż człowiek mądry”, a najciekawsze z nich dotyczą moralności i poznania, np. “co teraz udowodnione, kiedyś było wyobrażane”, “jedna myśl wypełnia nieskończoność”, “wszystko, w co można wierzyć, jest obrazem prawdy”. Następne partie utworu to “Pamiętne wizje”, w których poeta sławi wolność i moc kreacji, przypominając, że “cała boskość mieści się w ludzkiej piersi”. O ostatniej fantazji Blake ukazuje nawrócenie Anioła do Piekła. W świetle odwróconych wartości Piekło jest źródłem Energii, a anioł przedstawicielem zmurszałej konwencji. Anioł przechodzi przez ogień i staje się wyznawcą Geniuszu. Obaj czytają Biblię w jej diabolicznym (to jest prawdziwym) znaczeniu, “które pozna świat, jeśli na nie zasłuży”). Utwór zamyka “Pieść Wolności”, profetycznie zapowiadająca powszechne odrodzenie i oczyszczenie.

źródło: http://encyklopediaksiazek.cba.pl/Wiki/index.php?title=William_Blake